دور سنج یا تاکومتر (Tachometer) ابزاری است که برای اندازه‌گیری سرعت چرخش یک جسم، معمولاً شفت یا دیسک دوار، استفاده می‌شود. این دستگاه در صنایع مختلف، مهندسی مکانیک و تعمیر تجهیزات، کاربرد فراوانی دارد.تاکومتر معمولاً تعداد دورها در یک دقیقه (RPM - Revolutions Per Minute) را اندازه‌گیری و نمایش می‌دهد. این قابلیت به کارشناسان و تکنسین‌ها امکان می‌دهد عملکرد موتور یا تجهیزات دوار را دقیقاً پایش و تنظیم کنند.
🔹 دورسنج چیست و چه کاربردی دارد؟
دورسنج (Tachometer) یا سرعت‌سنج، دستگاهی است که برای اندازه‌گیری سرعت چرخش اجسام دوار مانند موتور، فن، شفت یا دیسک استفاده می‌شود. این ابزار مقدار چرخش محور را بر حسب دور بر دقیقه (RPM) نشان می‌دهد و در صنایع مختلفی از جمله خودروسازی، تجهیزات تهویه، و خطوط تولید صنعتی کاربرد دارد.در خودروها، دورسنج برای نمایش سرعت چرخش میل‌لنگ موتور استفاده می‌شود تا راننده از محدوده مجاز و ایمن کارکرد موتور آگاه باشد.
🔹 نحوه عملکرد دورسنج
عملکرد اصلی دورسنج بر پایه‌ی تبدیل حرکت چرخشی به سیگنال الکتریکی است.
در مدل‌های الکتریکی، میدان مغناطیسی تولیدشده توسط شفت در حال چرخش باعث ایجاد ولتاژ متناسب با سرعت می‌شود. این ولتاژ به‌صورت عددی در نمایشگر دستگاه نشان داده می‌شود.
به زبان ساده، هرچه محور سریع‌تر بچرخد، مقدار RPM بالاتری روی نمایشگر ثبت می‌شود.
🔹 انواع دورسنج
1. دورسنج تماسی
در این نوع، نوک دستگاه روی محور در حال چرخش قرار می‌گیرد. چرخ متصل به دستگاه می‌چرخد و تعداد پالس‌های تولیدشده معادل دور در دقیقه محاسبه می‌شود. مدل‌های تماسی برای محیط‌های کارگاهی و دستگاه‌های با دسترسی مستقیم مناسب‌اند.
2. دورسنج غیر تماسی (لیزری)
در مدل‌های لیزری، دستگاه بدون تماس با جسم و تنها با تاباندن پرتو لیزر، سرعت را اندازه‌گیری می‌کند. این نوع دورسنج دقت بالا، دوام زیاد و کاربری آسان دارد و در صنایع پیشرفته بسیار پرکاربرد است.
3. دورسنج دیجیتال
مدرن‌ترین نوع تاکومتر است که با استفاده از حسگرهای نوری یا مغناطیسی سرعت چرخش را محاسبه می‌کند. این مدل‌ها نمایشگر LCD، حافظه داخلی و قابلیت اتصال به کامپیوتر از طریق USB یا کارت حافظه دارند.
4. دورسنج آنالوگ
در این مدل، تغییرات سرعت با حرکت عقربه و میدان مغناطیسی نمایش داده می‌شود. هرچند دقت کمتری نسبت به مدل‌های دیجیتال دارد، اما هنوز در برخی تجهیزات قدیمی استفاده می‌شود.
🔹 راهنمای خرید دورسنج
در هنگام خرید یک دورسنج مناسب از فروشگاه Darmco.ir
به نکات زیر توجه کنید:
مدل‌های غیر تماسی برای اندازه‌گیری دقیق‌تر و ایمن‌تر مناسب‌اند. اگر با دستگاه‌هایی سروکار دارید که دسترسی مستقیم به شفت دارند، مدل تماسی گزینه‌ی خوبی است.
- ✅ محدوده اندازه‌گیری (RPM Range)
قبل از خرید، حداکثر و حداقل دوری را که دستگاه می‌تواند اندازه بگیرد بررسی کنید تا با نیاز شما مطابقت داشته باشد.
- ✅ نمایشگر و ذخیره‌سازی داده
مدل‌های دیجیتال با نور پس‌زمینه، نمایشگر بزرگ و قابلیت ذخیره داده‌ها برای تحلیل نتایج انتخاب بهتری هستند.
اگر به دستگاهی قابل‌حمل نیاز دارید، مدل‌های باتری‌خور گزینه مناسبی‌اند. در محیط‌های ثابت، مدل‌های قابل اتصال به برق مطمئن‌تر عمل می‌کنند.
هرچه دقت بالاتر باشد، نتایج قابل اعتمادتر خواهد بود — به‌ویژه در صنایع حساس مانند پتروشیمی یا خودروسازی.
🔹 جمع بندی
دورسنج یا تاکومتر یکی از ابزارهای ضروری برای کنترل و نگهداری تجهیزات دوار است. با استفاده از این ابزار می‌توان از خرابی موتور، کاهش بازده و هزینه‌های اضافی جلوگیری کرد.در فروشگاه دارمکو می‌توانید انواع دورسنج دیجیتال، لیزری و تماسی را از برندهای معتبر جهانی مانند CEM، BENETECH، UNI-T و Habotest با گارانتی و مشاوره تخصصی رایگان خریداری کنید.