اسیلوسکوپ یا نوسان‌نگار، دستگاهی الکترونیکی برای مشاهده شکل موج سیگنال‌ها است. در اسیلوسکوپ، دامنهٔ سیگنال در نموداری دوبُعدی نمایش داده‌می‌شود که محور افقی، زمان و محور عمودی، مقدار ولتاژ است. از اسیلوسکوپ برای نمایش دقیق شکل موج و اندازه‌گیری پارامترهای آن مانند ولتاژ، فرکانس, پهنای پالس و غیره استفاده می‌شود.
کاربرد اسیلوسکوپ چیست؟
- عیب یابی مدارهای الکتریکی
- مشاهده و بررسی شکل موج سیگنال‌ها در نقاط مختلف مدار
- تشخیص ناهنجاری‌ها و ایرادات سیگنال
- یافتن قطعات معیوب مدار
- اندازه گیری پارامتر های سیگنالهای الکتریکی
- اندازه‌گیری ولتاژ، فرکانس، دوره تناوب، پهنای پالس و سایر پارامترهای سیگنال
- بررسی اعوجاج سیگنال
- اندازه‌گیری زمان‌بندی و تاخیر بین سیگنال‌ها
- مشاهده و بررسی پدیده های الکتریکی
- مشاهده و بررسی شکل موج سیگنالهای مختلف مانند موج سینوسی، مربعی، مثلثی و...
- بررسی پدیده‌های گذرا مانند هارمونیک‌ها، نویز و تداخل
- مشاهده و بررسی رفتار مدارهای غیرخطی
کاربرد اسیلوسکوپ در زمینه های مختلف
- مهندسی برق و الکترونیک: طراحی، آزمایش و عیب‌یابی مدارهای الکتریکی و الکترونیکی
- مهندسی مخابرات: بررسی و عیب‌یابی سیستم‌های مخابراتی
- مهندسی پزشکی: بررسی و عیب‌یابی تجهیزات پزشکی
- مهندسی کنترل: بررسی و عیب‌یابی سیستم‌های کنترل
- فیزیک: بررسی پدیده‌های فیزیکی مانند ارتعاشات و صوت
- شیمی: بررسی واکنش‌های شیمیایی
- آموزش: آموزش مفاهیم مربوط به سیگنال‌ها و مدارهای الکتریکی
انواع اسیلوسکوپ
-
اسیلوسکوپ آنالوگ: این نوع اسیلوسکوپ از لامپ پرتو کاتدی برای نمایش سیگنال استفاده می‌کند.
-
اسیلوسکوپ دیجیتال: این نوع اسیلوسکوپ از مبدل آنالوگ به دیجیتال برای تبدیل سیگنال به سیگنال دیجیتال و نمایش آن بر روی صفحه نمایش استفاده می‌کند.
اجزا اصلی اسیلوسکوپ
- صفحه نمایش: برای نمایش شکل موج سیگنال استفاده می‌شود.
- پروب: برای اتصال اسیلوسکوپ به مدار استفاده می‌شود.
- کنترل‌ها: برای تنظیم ولتاژ، فرکانس، زمان و سایر پارامترهای نمایش سیگنال استفاده می‌شود.
- مَدخل: برای دریافت سیگنال از مدار استفاده می‌شود.
- پایه زمانی: برای تعیین سرعت حرکت نقطه روی صفحه نمایش استفاده می‌شود.
- تقویت کننده عمودی: برای تنظیم ولتاژ سیگنال نمایش داده شده بر روی صفحه نمایش استفاده می‌شود.
نحوه کار اسیلوسکوپ
- پروب اسیلوسکوپ به مدار مورد نظر متصل می‌شود.
- سیگنال الکتریکی از طریق پروب به اسیلوسکوپ فرستاده می‌شود.
- اسیلوسکوپ سیگنال را تقویت و پردازش می‌کند.
- سیگنال پردازش شده بر روی صفحه نمایش اسیلوسکوپ نمایش داده می‌شود.